Na stan zdrowia człowieka wpływa niezliczona ilość czynników. Uwadze nie powinien umknąć natomiast także aspekt odpowiedniego poziomu elektrolitów we krwi. W dzisiejszym artykule odpowiemy na związane z nimi pytania: co to są elektrolity, jak wiąże się z nimi odwodnienie organizmu, czy można przedawkować elektrolity, a także jak łatwo składniki mineralne poprzez elektrolity do picia.
Co to są elektrolity?
Elektrolity to wodne roztwory jonów, do których należą m.in.: sód, potas, wapń, magnez, chlorek i fosforan. Są to pierwiastki chemiczne naturalni występujące w organizmie, odpowiedzialne za utrzymanie ogólnej homeostazy, czyli jego prawidłowego funkcjonowania. Ich obecność we krwi człowieka ma nieodzowny wpływ na przewodzenie impulsów nerwowych w organizmie (pobudliwość nerwowo-mięśniową), a także na funkcjonowanie wszystkich narządów. Długotrwały brak równowagi elektrolitowej może mieć poważne konsekwencje dla organizmu, takie jak:
- choroby serca,
- ogólne problemy mięśniowe i skurcze,
- drgawki, osłabienie,
- zaburzenia układu nerwowego,
- niewydolność nerek.
Funkcje elektrolitów w organizmie:
- przewodzenie impulsów nerwowych,
- regulacja pracy mięśni,
- ochrona funkcji komórkowych,
- regulacja ciśnienia krwi,
- wpływ na proces odbudowy tkanek.
Niedobór elektrolitów - jakie są jego konsekwencje?
Odpowiedni poziom elektrolitów w organizmie warunkuje jego równowagę wodno-elektrolitową, a także kwasowo-zasadową. Jony sodu, wapnia, potasu czy magnezu uczestniczą także w przewodzeniu impulsów nerwowych i poprawnej pracy serca. Odwodnieniu towarzyszą najczęściej zawroty głowy, ogólne osłabienie, drżenie mięśni, a także omdlenia. Metodą prewencyjną tego typu sytuacji jest przede wszystkim picie wody mineralnej oraz warzywnych i owocowych soków.
Niedobór elektrolitów - odwodnienie organizmu
Zbyt niski poziom elektrolitów we krwi najczęściej spowodowany jest odwodnieniem. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego typu zjawiska nasila się latem, kiedy wysokie temperatury i silne promieniowanie słoneczne wzmagają wydzielanie się potu oraz wydatek wodny dla prawidłowego funkcjonowania mięśni. W przypadku osób uprawiających sport w sezonie letnim zaleca się dodatkowe elektrolity dla sportowców. Ich uzupełnianie jest bardzo efektywne m.in. za pomocą napojów izotonicznych lub elektrolitów rozpuszczalnych w wodzie. W przypadku długotrwałego wysiłku fizycznego w trudnych warunkach i nieuzupełniania elektrolitów można doprowadzić do wyczerpania cieplnego organizmu lub udaru cieplnego.
Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej w organizmie mogą także wynikać z niepoprawnej pracy jego narządów. Najczęściej są to zaburzenia związane z niewłaściwym dostarczaniem, wchłanianiem i wydzielaniem elektrolitów w momencie ich zapotrzebowania. Najpoważniejsze powikłania dotyczą nieprawidłowego poziomu sodu i potasu we krwi. Wszystkie podejrzenia dotyczący nieprawidłowości w zakresie wchłaniania elektrolitów lub innych zaburzeń pracy narządów, które mogą mieć wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową należy skonsultować z lekarzem.
Jak uzupełnić elektrolity w organizmie?
Warto pamiętać, że ważnym źródłem elektrolitów jest nie tylko woda mineralna, ale także produkty spożywcze. W tym temacie niezastąpione są oczywiście te naturalne i nieprzetworzone. Mimo że sezon letni stwarza warunki sprzyjające utracie elektrolitów, to właśnie w tym czasie dostępne są najbardziej różnorodne warzywa i owoce, skutecznie pokrywające zwiększone zapotrzebowanie na elektrolity. Warto zauważyć, że produkty te są źródłem nie tylko cennych mikroelementów, ale także w 99% składają się z wody.
Poniżej przedstawiamy konkretne produkty, których spożywanie może zapobiegać niedoborowi elektrolitów:
- wapń - mleko i jego przetwory, kefir, jogurt, sery podpuszczkowe dojrzewające (żółte), konserwy rybne, jarmuż, kapusta, szpinak, orzechy;
- magnez - kakao, nasiona słonecznika, kasza gryczana, migdały, suche nasiona roślin strączkowych, płatki zbożowe, orzechy, gorzka czekolada;
- potas - sok pomidorowy, suszone owoce, orzechy, nasiona, kakao, ziemniaki, gorzka czekolada.
Elektrolity - jakie wybrać?
Uzupełnianie elektrolitów może być niezwykle pomocne w sezonie letnim, a także w trakcie intensywnie uprawianych treningów. Może się także okazać, że to zalecenie będzie uzasadnione konkretnymi uwarunkowaniami fizycznymi osób zmagających się z chronicznym deficytem elektrolitów. Poniżej przedstawiamy kilka propozycji elektrolitów w postaci suplementów, które mogą być świetną metodą na skuteczne i bezpieczne utrzymywanie prawidłowej gospodarki zasadowo-kwasowej sportowców i nie tylko.
Elektrolity dla sportowców - izotoniki
W asortymencie suplementów niwelujących niedobór elektrolitów i hamujących odwodnienie organizmu na pierwszy plan wychodzą wspomniane wyżej napoje izotoniczne. Mają dwie podstawowe funkcje:
- szybkie ugaszenie pragnienia - ich ciśnienie osmotyczne jest równe ciśnieniu płynów ustrojowych organizmu;
- przywrócenie mikroelementów niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, które tracimy podczas treningu, m.in. przez wydzielanie potu.
Podstawowym składnikiem tych napojów funkcjonalnych jest woda, do której dołączone są odpowiednie elektrolity - sód, potas, wapń czy magnez oraz łatwo przyswajalne węglowodany i witaminy. W niektórych produktach można znaleźć także składniki podnoszące efektywność treningów, takie jak l-karnityna czy l-glutamina.
Elektrolity do picia w formie izotoników mogą mieć różną formę:
- jednorazowe smakowe saszetki do rozpuszczania w wodzie,
 |
Zobacz produkt: ACTIVLAB ISOACTIVE 31,5g |
- napój hipotoniczny w formie koncentratu, który miesza się z wodą w butelce po odmierzeniu odpowiedniej porcji,
 |
Zobacz produkt: NUTREND UNI SPORT 0,5L |
- koncentrat napoju w formie proszku, także przygotowywany na bazie wody.
 |
Zobacz produkt: Olimp ISO PLUS 1,5kg |
Elektrolity dla sportowców - jak uzupełniać elektrolity podczas biegania?
Przykładem dyscypliny, której uprawianie powinno być połączone z uzupełnianiem elektrolitów w organizmie, jest bieganie. To, jak często i jaką ilość napoju bogatego w te substancje powinien wypić biegacz, zależy oczywiście od intensywności treningu, czyli m.in. pokonywanego dystansu. W przypadku tras 5 czy 10-kilometrowych wystarczy wypić napój z elektrolitami przed startem, natomiast jeśli biegniemy maraton, powinniśmy je uzupełniać co 30-40 minut. Niedobór elektrolitów można też oczywiście wyeliminować, wzbogacając swoją dietę o wymienione wyżej produkty bogate w odpowiednie pierwiastki.
Czy można przedawkować elektrolity?
Warto pamiętać, że niestety możliwe jest także przedawkowanie elektrolitów. Zdarza się to m.in. osobom uprawiającym sport, które nie dopasują dobrze ilości wypijanych izotoników do intensywności treningów.
Rodzaj konsekwencji nadmiaru elektrolitów w organizmie zależy od przedawkowanego minerału:
- hiperkalemia - przedawkowanie potasu: najczęściej występuje wtedy, kiedy zaburzony jest proces jego wydalania z organizmu. Konsekwencją tego zjawiska może być m.in. niewydolność nerek;
- hipernatremia - przedawkowanie sodu: jego skutkiem jest zaburzona gospodarka wodna organizmu (np. nadmierne pocenie się), a w rezultacie nadciśnienie i zaburzenia pracy serca. Warto wiedzieć, że hipernatremia często jest wynikiem zbyt dużej ilości soli w diecie połączonej z niedostateczną ilością płynów;
- hipermagnezemia - przedawkowanie magnezu: w przypadku osób z niedoczynnością tarczycy i nadnerczy oraz chorób nowotworowych nadmiar tego składnika może spowodować nadciśnienie, osłabienie, zawroty głowy, kłopoty z oddychaniem, a także niemiarowe bicie serca.
FAQ:
1. Jak rozpoznać niedobór elektrolitów w organizmie?
Najważniejsze objawy to: zmęczenie, osłabienie, zawroty i bóle głowy, bóle i skurcze mięśni, miejscowa opuchlizna, zaburzenia rytmu serca
2. Jakie suplementy zawierają elektrolity do picia?
Elektrolity w formie napoju można przyjmować w formie popularnych izotoników, które można nabyć w formie rozpuszczalnego proszku lub koncentratu rozpuszczalnego w wodzie.
3. Jak sprawdzić, czy grozi nam niedobór elektrolitów we krwi?
Poziom elektrolitów we krwi można zbadać w sposób wymierny przy użyciu tak zwanego jonogramu. Jonogram obecny jest w każdym laboratorium medycznym. Zbadanie stężenia jonów w surowicy przeprowadzić odpłatnie lub za pośrednictwem skierowania lekarskiego.
Komentarze do wpisu (0)
